“Je kunt maar beter doen waar je zelf zin in hebt, het is toch nooit goed”, verzuchtte een kennis van me een tijd geleden. We hadden het over de opvoeding van kinderen en de zijne waren voor hem een bron van zorg. Eind twintigers die worstelen met hun identiteit, diversen studies vroegtijdig hadden afgebroken en wiens beste levensjaren hij onbenut ziet wegglippen. Vooral het feit dat hij niet tot hen kon doordringen stemde hem somber. Ik weet natuurlijk niet hoe hij thuis is of wat voor een vader hij is geweest toen zijn kinderen klein waren, maar ik ken hem als een ruimdenkend en erudiet man met een flinke dosis humor die alles voor zijn kinderen overheeft. Klaarblijkelijk zijn zulke eigenschappen in een vader niet voldoende om als kind je leven op een goede manier te starten.
Ik moest denken aan mijn eigen dochter. Toen ik haar als baby voor het eerst tegen mijn hart drukte heb ik een belofte gedaan dat ik haar minstens vijf keer per dag zou laten lachen. Zoek er geen logica achter, het is waarschijnlijk één van die dingen die je alleen als zielsgelukkige, jonge vader begrijpt. Tot op de dag van vandaag heb ik mij aan mijn belofte kunnen houden. Nu moet ik bekennen dat mijn dochter een zeer vrolijk en levendig kind is dat vrijwel de hele dag lacht, dus hoef ik mijzelf niet echt veel moeite te getroosten om mij aan mijn belofte te houden. Daarnaast is mijn dochter op een leeftijd dat het woordje bil al voldoende is om haar tot tranen toe een lachstuip te bezorgen.
Al vanaf haar vroege babyjaren lees ik verhaaltjes aan haar voor en ik ken ik alle afleveringen van Dora uit het hoofd. Ik schaf het meest educatief verantwoord speelgoed aan en mijn privéleven wordt gedomineerd door bezoekjes aan de dierentuin, speeltuinen, de ballenbak en met vriendjes en vriendinnetjes zwemmen of buiten de stad gaan. Maar met de ervaringen van mijn kennis in gedachten, realiseer ik me dat er een moment in het leven van mij en mijn dochter zal komen dat mijn belofte zeer ambitieus zal blijken te zijn. Waar is het moment dat het mis gaat? Wat bepaalt of mijn dochter een sterke, zelfstandige vrouw wordt die weloverwogen een studie, een carrière of een doel in haar leven kiest, of dat ze op haar achttiende met een tramp stamp op haar rug getatoeëerd, vier kinderen met zes verschillende mannen heeft en haar idealen niet verder reiken dan het eerstvolgende Lustig feest? Veel liefde en aandacht geven zult u zeggen. Maar hoeveel ouders hebben hun kind niet volop liefde en aandacht gegeven, om het kind tot hun ontsteltenis volledig te zien ontsporen? Ik ken een geval waar ouders hun dochter volop liefde hebben gegeven, een ideale jeugd van huisje-boompje-beestje compleet met bijbel hebben geschonken en de dochter nu Nederlands meest bekende pornoster is.
Wat is het toch? Zijn het alleen de omstandigheden waar onze kinderen op dat moment in verkeren die bepalend zijn en waarbij ze net de verkeerde keuze maken die ze de rest van hun leven zal achtervolgen? Betekent die verkeerde keuze dat jij als ouder gefaald hebt in je opvoeding? Ik heb ooit een verhaal gelezen over feodale Japanse strijders die hun hele leven trainden en werden gehard voor slechts één beslissende strijd. Is dat waar het omdraait? Dat wij al onze tijd, energie, liefde en aandacht in ons kind stoppen, zodat het juist op dat ene cruciale moment de juiste beslissing maakt? Of dat wanneer het kind een verkeerde keuze maakt, hij dit beseft en weet dat hij altijd op ons terug kan vallen voor steun, advies en hulp?
Als ouder kan je je kind niet eeuwig blijven beschermen en heeft het kind het recht om net zoals wij zijn eigen stommiteiten te begaan en zijn hoofd te stoten. Je gaat op een moment los moeten laten. Echter met afgrijzen luister ik naar de seksuele belevenissen van vijftienjarige meisjes welke zelfs mij rode oren bezorgen of wiens drank- en drugsgebruik menig junkie jaloers zouden maken. Het angstzweet breekt mij uit als ik denk wat mijn dochter te wachten staat als ze ouder is. Doe ik wel voldoende? Ben ik wel een goede vader? Zal ik de signalen tijdig herkennen wanneer het mis dreigt te gaan? Zal ze mij betrekken en in vertrouwen nemen bij de belangrijke beslissingen die ze neemt?
Ik kijk naar mijn dochter die druk in de weer is met een speeltje.
“Haganah?”
“Ja pappa?”
“Bil!”
Mijn dochter barst weer in lachen uit. Ik pak haar op en druk haar tegen me aan. Zij tranen in haar ogen van het lachen en ik een brok in mijn keel. Ik ga haar eens los moeten laten, maar nu nog even niet.